Nederland heeft geen echte eetcultuur? Echt wel! Wat dacht je bijvoorbeeld van al die heerlijke zeevruchten en -wieren: oesters, scheermessen, zeekraal, mossels, lamsoor… In de Oosterschelde in Zeeland zijn al deze zilte lekkernijen te vinden. Dat maakt Zeeland een fijne bestemming voor een ongedwongen culinair reisje.
Oesters uit de Oosterschelde: platte vs. creuse
Vanwege de watertemperatuur, zuiverheid en het zoutgehalte is de Oosterschelde de perfecte plek om oesters te kweken. Je hebt hier de keuze uit twee soorten: de creuse en de Zeeuwse platte. Die laatste was ooit de gangbare oester, maar raakte uit de mode en is nu heel schaars. Om die reden, en omdat hij veel langer de tijd nodig heeft om te groeien, is de Zeeuwse platte een echte delicatesse geworden. Overigens is er ook een verschil in smaak! Over het algemeen geldt dat de platte wat voller en ziltiger is, en bovendien meer bite heeft. Ik vond dat ‘ie ook wat ‘pittiger’ was en zelfs licht op mijn tong prikkelde. Een oester is dus zeker geen ‘hap zeewater’, al helemaal niet als je hem supervers uit de zee eet.
Wil je meer leren over Zeeuwse oesters en zien hoe ze geoogst worden? Ga dan mee op een rondvaart over de Oosterschelde met de Oesterbaron. Van juni tot en met september vaart het schip C’est la vie elke dag om 15.00 uur uit om te laten zien hoe oesters gekweekt en geoogst worden.
Scheermessen: onbemind, maar oh zo lekker
Je hebt ze waarschijnlijk vroeger wel eens op het strand verzameld, maar nog nooit gegeten: scheermessen. Tijdens de rondleiding door Seafarm Kamperland vertelt Mark dat 80% van alle scheermessen die zij vissen naar Zuid-Europa gaat. Wij Nederlands zijn niet van die scheermessen-eters. Onterecht en jammer, want ze zijn er in overvloed, niet ingewikkelde te bereiden en hartstikke lekker. Scheermessen, ook wel mesheften genoemd, zijn mild van smaak en kunnen net als mossels gewoon gekookt, binnen een minuut op de bbq gegrilld of zelfs rauw gegeten worden.
Seafarm, dat vlakbij de Oosterscheldekering ligt, is een van de vier bedrijven die in Nederland op scheermessen mogen vissen. Hiervoor hebben ze een uniek systeem ontwikkeld om de mesheften onbeschadigd en met een zo laag mogelijke milieubelasting te vangen: de KG 8 ‘Ensis’. De vissnelheid is hierbij erg laag: er wordt steeds een strook van 1 meter schelpen gevist. Daarna wordt de zandbank weer met rust gelaten. Dit lijkt misschien niet effectief, maar voor Seafarm is het belangrijk precies zoveel te vissen als ook verkocht zal worden. Overproductie heeft helemaal geen zin, want daardoor is de vangst op lange termijn niet meer mogelijk en kunnen de prijs en kwaliteit niet constant blijven.
Als je hierover meer wil weten en heerlijk bereide zeevruchten uit de Oosterschelde wil proeven, kan ik je een bezoek aan Seafarm absoluut aanraden. Een keer per maand bied Seafarm een rondleiding aan. Daarna kan je lekker lunchen met uitzicht op de Oosterscheldekering.
Tip: Wist je dat je bij de Oosterscheldekering ook heel gaaf foto’s met een drone kan maken? Volgens Instagrambloggers is dit zelfs een van de mooiste droneplekken in Nederland!
Oosterscheldekreeft: uniek in Europa
Zeeland heeft een unieke kreeftensoort: de Oosterscheldekreeft. De allereerste werd in 1883 opgevist. De vissers waren nogal verbaasd, want daarvoor was er in dit gebied nog nooit een kreeft gezien. De smaak is milder dan veel andere kreeften in Europa en hij wordt maar kort gevist: vanaf begin april tot half juli.
Ik dacht dat kreeft hartstikke ingewikkeld te bereiden is, maar de mannen van Taste Culinair lieten tijdens een kookworkshop dat dat helemaal niet het geval is. Smeer twee kreeftenhelften in met een beetje chili-olie, leg ze op de grill, draai ze om, bestrooi met verse kruiden zoals bieslook en klaar! Kreeft heeft een milde, verfijnde smaak, die weinig nodig heeft. Erg bijzonder!
Zeeuwse mosselen en de enige veiling in Nederland
“De mensen die mosselen oogsten, zijn geen vissers, maar boeren,” vertelt Caroline Verwijs van schaal- en schelpdierenbedrijf Krijn Verwijs in Yerseke. Ze planten een mosselzaadje, zorgen er goed voor, zodat de mosselen groot worden en oogsten ze daarna. In de mosselveiling laten Peter en Nico ons zien hoe ze een sample op kwaliteit testen voordat de partijen geveild worden. Ze keren de bak om, spoelen de schelpen, halen krabbetje, zeesterretjes en andere dingen die geen mossels zijn uit de partij, en tikken dan op het werkblad…Hè, wat? “De tweede schoonmaak doen we op gehoor,” vertelt Nico. Als de mossel hol klinkt, is ‘ie waarschijnlijk leeg of dood. Die moet er dus uit. Vervolgens sorteert een speciale machine de mosselen op grootte, fascinerend! Na de sortering koken demannen de sample, spoelen de mosselen met koud water en wegen vervolgens de hoeveelheid ‘vlees’. Dan gaan de partijen naar de veiling. “Proeven hoeft niet,” zegt Peter, “want ze zijn allemaal lekker”.
Wist je trouwens dat mosselen helemaal geen productieafval veroorzaken? Alles wat niet in de verpakking terechtkomt, ook wel tarra genoemd, gooien de bedrijven weer terug in zee. In de Oosterschelde is een plek waar alle bedrijven dat doen. De heren van de mosselveiling noemen dit ook wel “een buffet”, omdat dit een voedselbron voor andere vissen is.
Ben je nieuwsgierig naar de mosselcultuur en de verwerking van mosselen? Boek dan een mosselrondleiding door Yerseke, waarbij je niet alleen een exclusief kijkje in een mosselbedrijf krijgt, maar ook meer te weten komt over de oesterputten.
Lamsoor en zeekraal: zilte groenten uit de zee
Behalve al die heerlijke schaal- en schelpdieren, kan je in Zeeland ook prima zeegroenten eten. In Zeeland groeit onder meer lamsoor en zeekraal. Lamsoor lijkt qua vorm een beetje op veldsla. De smaak is lekker ziltig en de structuur is stevig. Lamsoor plukt men jong tussen half maart en eind juli. Iets spannender vond ik de zeekraal. Dit zeewier lijkt nog het meest op een cactus zonder stekels. Die structuur zorgt voor een bijzonder extraatje aan je gerecht. Omdat zeekraal zoet regenwater nodig heeft om te ontkiemen, betekent een nat voorjaar een goede oogst vanaf half mei tot half september. Voeg de zoutige zeegroente toe aan je gerecht en je voegt meteen een smaakexplosie toe.
Lekker eten in Zeeland: ongedwongen, simpel en lekker
Al dit lekkers eet je in Zeeland direct uit de Oosterschelde. Hoewel schelp- en schaaldieren soms de reputatie van ‘ingewikkeld eten’ hebben, laat Zeeland je iets heel anders ervaren: gewoon goed eten dat weinig poespas nodig heeft. Supervers smaakt alles natuurlijk het beste en daarom is Zeeland een goede bestemming voor een dagje, weekendje of vakantie vol zee, lekker eten en interessante excursies.
Video: Zeeland – Zilte lekkernijen uit de Oosterschelde
Tijdens de twee fantastische dagen die ik doorbracht in Zeeland maakte ik een video. Kijk met me mee achter de schermen van de mosselveiling en ga aan boord van de Oesterbaron!
-Voor de culinaire reis door Zeeland die als inspiratie voor dit artikel diende, werd ik uitgenodigd door VVV Zeeland en NBTC Holland Marketing. Zij betalen mij niet om dit artikel te schrijven en de mening die je leest, is 100% die van mij.-