Zo sta je in een drukke straat, zo sta je in een mooi rustig binnentuintje omringd door schattige huisjes. Dat zijn de hofjes in Haarlem. Ze zijn vaak al eeuwen oud en worden nog steeds bewoond. Hofjes zijn een typisch Nederlands verschijnsel en in Haarlem vind je er 22. Bij de meeste mag je wel even binnen kijken. Op een mooie dag is het leuk om een wandeling te maken langs de Haarlemse hofjes.

Geschiedenis van de hofjes

Vanaf de 14e eeuw lieten rijke weldoeners kleine huisjes bouwen voor arme, alleenstaande vrouwen en weduwen. De woningen stonden in een vierkant rondom een als tuin ingericht binnenhof. De vrouwen stonden onder toezicht en de toegangspoort ging ’s nachts op slot. De toegangspoorten zijn vaak fraai versierd en markeren nu de plek waar de hofjes zich bevinden. Zo kan je het Frans Loenenhofje bijna onmogelijk missen door de met goudkleurige details versierde poort. Op die manier werden 40 hofjes in Haarlem ingericht, waarvan er nu nog 22 over zijn.

Het oudste en nieuwste hofje

Het oudste en nieuwste hofje van Nederland liggen op een paar meter afstand van elkaar in Haarlem. Het Hofje de Bakenesserkamer is het oudste hofje, gesticht in 1395. Dit hofje in het centrum van Haarlem is heel mooi onderhouden en heeft een monumentale ingang aan de Wijde Appelaarsteeg. Je kan dit hofje van maandag tot en met zaterdag tussen 10.00 en 17.00 bekijken. Het Johan Enschedéhofje is pas in 2007 gerealiseerd en ligt pal tegen het oudste hofje aan. Dit is geen toeval. Het Hofje de Bakenesserkamer heeft aan drie kanten woningen. Toen de regenten in de jaren 80 ook aan de vierde kant woningen wilde bouwen, moest de rest eerst gerenoveerd worden en verdwenen de bouwtekeningen in de lade. Pas toen eind jaren 90 het terrein naast het hofje vrij kwam, kon met de realisatie van het nieuwe hofje begonnen worden.

Goed zoeken

De hofjes in Haarlem zijn vaak goed verstopt. Soms loop je er zo voorbij zonder ze te zien. Gelukkig kan je hier een lijst van de Haarlemse hofjes vinden, zodat je ze thuis eerst op de kaart kan opzoeken. Een van de best verstopte hofjes is Bruiningshofje. De poort zit goed verstopt achter een hek op Botermarkt 9. Goed zoeken is zeker de moeite waard want de bewoners hebben de binnentuin prachtig versierd met bloemen en planten.

Praktische informatie

De meeste hofjes kan je op werkdagen tussen 10.00 en 17.00 bezoeken. Sommige mag je ook op zaterdag binnengaan. Onthoud wel dat er gewoon mensen wonen in de huizen die aan de hofjes grenzen. Ze vinden het vast niet erg als je hun prachtige woonplek komt bewonderen en een paar foto’s maakt, maar houd het rustig en netjes. Op de website Hofjes in Haarlem kan je meer informatie over de 22 hofjes vinden.

Ben je een dagje of zelfs een weekend in Haarlem? Op mijn blog zijn nog veel meer tips voor Haarlem te vinden. Wist je bijvoorbeeld al dat je ook veel gratis dingen kan doen in Haarlem? Of dat je Scandinavische specialiteiten kan eten aan het Spaarne?